11 Eylül 2001 günü sabah saatlerinde El Kaide örgütünün kaçırdığı 4 uçaktan ikisi ABD‘nin New York kentindeki Dünya Ticaret Merkezi‘nin ‘İkiz Kuleler’ olarak bilinen güney ve kuzey kulelerine çarparak intihar saldırısı yaptı. Uçaklardan üçüncüsü ABD Savunma Bakanlığı karargahı Pentagon’a çarptı ve Pensilvanya’nın Pittsburgh ketindeki Yahudi Sinagogu’nu amaç alan öbür uçak ise F-16’lar tarafından Pensilvanya kırsalında düşürüldü.
11 EYLÜL ATAKLARI NEDİR?
11 Eylül 2001 tarihinde ABD’nin başşehri Washington’da ve New York’ta kaçırılan uçaklarla düzenlenen taarruzlarda 2 bin 977 kişi hayatını kaybetti, 6 binden fazla kişi yaralandı. Uçakları kaçıran 19 hava korsanı öldü.
ABD iktisadının uğradığı maddi ziyan 120 milyar doların üzerinde hesaplanırken taarruzların New York kentinde ve altyapısında yarattığı maddi hasar ise 60 milyar dolardan fazla.
11 Eylül atakları, dünyada güvenlik siyasetleri ve diplomasi alanında birçok değişikliği de beraberinde getirdi. Bu nedenle birçok kişi tarafından ‘dünyanın değiştiği gün’ olarak tanımlanıyor.
11 EYLÜL 2001’DE NE OLDU?
El Kural tarafından üstlenilen hücumlarda, toplam 19 hava korsanı aşağı üst birebir saatlerde kalkış yapan 4 yolcu uçağını kaçırdı.
Korsanlar, yanlarında getirdikleri maket bıçakları ile kokpite girerek, uçakların denetimini ele geçirdi.
Bu uçaklardan birincisi Boston-Los Angeles uçuşunu gerçekleştiren American Airlines’ın 11 numaralı seferini yapıyordu. Bu uçak, kalkıştan kısa bir müddet sonra rotasını New York’a çevirerek kentin güneyindeki Dünya Ticaret Merkezi’nin kuzey kulesine çarptı.
İkinci uçak da yeniden Boston’dan kalkıp Los Angeles’e giden United Airlines’ın 175 numaralı sefer sayılı uçuşuydu. Bu uçak da birincisinden 17 dakika sonra Dünya Ticaret Merkezi’nin güney kulesine çarptı.
Uçakların çarpmasının akabinde kulelerde yangın çıktı ve yaklaşık iki saat sonra her iki kule de geride 1,8 milyon ton enkaz bırakarak yıkıldı.
İkinci uçağın da kuleye çarpmasından kısa bir müddet sonra açıklama yapan periyodun ABD Lideri George W. Bush, olayı ‘terör saldırısı’ olarak nitelendirdi.
Bu açıklamadan birkaç dakika sonra American Airlines’ın Washington-Los Angeles seferini yapan 77 sefer sayılı uçuşunu gerçekleştiren yolcu uçağı ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) batı tarafına girdi.
Kaçırılan dördüncü uçak da San Francisco’ya gitmek üzere New Jersey’den kalkan United Airlines’ın 93 sefer sayılı uçuşu oldu. Bu uçak kalkıştan kısa bir müddet sonra Pennsylvania eyaletinde boş bir yere düştü.
Uçağın içindeki yolcuların öbür akınlardan haberdar oldukları için saldırganları durdurmaya çalıştığı sırada çıkan arbede nedeniyle düştüğü öne sürüldü. Lakin uçağın başka akınların akabinde ABD Hava Kuvvetleri’ne ilişkin jetler tarafından vurularak düşürüldüğü de daha sonra ortaya atılan argümanlar ortasında yer aldı.
11 Eylül akınlarını planladıkları teziyle uzun vakittir Guantanomo’daki cezaevinde tutulan ve ABD’de yargılanan Halid Pir Muhammed ve Remzi bin el-Şibh verdikleri tabirde, son uçağın maksadının ABD Kongre binası olduğunu söyledi.
11 EYLÜL TAARRUZLARINA DÜNYADAN GELEN TEPKİLER
Irak hariç, ABD’nin diplomatik alakası bulunmayan ülkeler dahil çabucak her ülke akınların akabinde ABD’ye dayanak açıklaması yaptı.
Irak’tan yapılan açıklamada, “Amerikan kovboyları, insanlığa karşı işledikleri cürümlerin meyvesini topluyor” denildi. Filistin İdaresi, Afganistan ve İran da akınların akabinde dayanışma iletisi verdi.
NATO Kuralı’nın bir üyeye yapılan bir hücumun tüm üyelere yapılmış olacağını belirten 5’inci hususu birinci kere yürürlüğe konuldu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK), atakları kınadı ve ‘terörle gayret konusunda’ her türlü askeri adımı atmaya hazır olduğunu ilan etti.
ABD Lideri George W. Bush’un terörist saldırısı haberini aldığı an
ABD 11 EYLÜL AKINLARI SONRASI NE YAPTI?
Saldırıların akabinde ABD’de dış ve iç siyasette bir dizi kıymetli değişiklik yürürlüğe sokuldu.
İlk etapta ABD tarihinde birinci sefer ülkenin hava alanı kapatıldı ve akınlar sırasında havada olan yaklaşık 500 uçuş kalkış noktasına geri döndürüldü ya da öbür ülkelere yönlendirildi.
Saldırıların çabucak akabinde ilan edilen fevkalâde hal, hala yürürlükte.
İç Güvenlik Bakanlığı kuruldu, kısa ismi PATRIOT olan bir yasa çıkarılarak, “terörle mücadele” konusunda atılacak adımlar ayrıntılandırıldı ve Ulusal Güvenlik Kurumu’nun (NSA) yetkileri genişletildi.
Guantanamo adasında “yasa dışı düşman savaşçılar” ismi verilen bireylerin tutulduğu bir hapishane kuruldu. Hem burada hem de daha sonra CIA’in dünyanın farklı yerlerinde El Esas irtibatlı olduğu tez edilen şahıslara azaplı sorgular yapıldığı ortaya çıktı.
Saldırıların akabinde Kongre’de kurulan 11 Eylül Araştırma Kurulu, çok önemli bir istihbarat zafiyeti olduğu sonucuna vardı. Bunun akabinde ABD istihbarat sistemi yine yapılandırıldı.
11 Eylül taarruzlarının akabinde ABD dış siyaseti El Esas’a karşı verdiği gayrete takviye vermeyen ülkelerin düşman olarak kabul edilmesi eksenine oturdu.
Başkan Bush, ataktan kısa bir müddet sonra yaptığı açıklamada, İran, Irak ve Kuzey Kore’yi “şer ekseni” olarak tanımladı.
ABD, evvel Afganistan’ı, daha sonra da Irak’ı “terörle mücadele” stratejisi kapsamında işgal etti.
ABD’de milliyetçilik yükselişe geçerken, FBI’ın 2014 yılında açıkladığı bir rapora nazaran 2001’e kıyasla nefret hatalarında bir düşüş görülse de Müslümanlara karşı işlenen cürümlerde bir artış oldu.
Düşünce kuruluşu PEW’un 2017 yılında yayımladığı raporda da 11 Eylül akınlarının akabinde geçen 15 yıl içerisinde Müslümanlara yönelik atakların yüzde 50 oranında arttığı belirtildi.
11 EYLÜL’DEN SONRA DÜNYADA NELER DEĞİŞTİ?
En kıymetli değişimler ortasında havaalanlarında ve sivil havacılıkta güvenlik tedbirlerinin sıkılaştırılması yer alıyor. Kokpit kapıları, açılmalarını zorlaştıracak formda tekrar tasarlandı.
Sivil havacılık dalı ağır bir ekonomik krizin içine girdi. Birtakım büyük havayolu şirketleri kapanırken, ABD Kongresi dalın ayakta kalabilmesi için 15 milyar dolarlık mali yardım yapmak zorunda kaldı.
Sadece ABD’de değil, dünyanın birçok yerinde kamu binaları ve kalabalıkların olduğu yerlerin güvenlik tedbirleri artırıldı.
