Dahomey Amazonları 19. yüzyılda Fransız gemilerini ele geçirdikten sonra erkekler kadınlarla savaşmayı reddederek silahlarını bıraktılar.
Avrupalılar, çok geçmeden kadınlar onları “kancalarla” vahşice, dünyanın daha önce hiç görmediği bir gaddarlıkla tekmelemeye ve vurmaya başladıklarında ağır bir ders aldılar.
Hollywood’da olduğu gibi Dahomey Krallığı’nın savaşçıları sahada hafife alınırken; The Woman King’in vizyona girmesinin ardından ilk hafta sonunda birkaç milyon hasılat elde etmesi bekleniyordu. Ancak, 19 milyon dolarlık gelirle tüm beklentileri aştı ve büyük beğeni topladı.
Ancak filme artan ilgi ve beklenmedik başarısı, Dahomey krallığının tam hikayesini anlatmadığı için insanların filmin boykot edilmesini talep ederek #BoycottWomanKing etiketiyle bazı tartışmalara da eşlik etti.
Bazı eleştirmenler, filmin aslında köle ticaretiyle uğraşan Dahomey Krallığı’nın gerçek tarihini gizlediğinden şikayet ediyor, hatta bazı kaynaklar Dahomey’in köle ticaretinin merkezi olduğunu söylüyor; Avrupa malları için mahkumları takas edip daha sonra onları (yani mahkumları) köle olarak satarak…
Peki gerçek nedir? Dahomey Amazonları kahraman olarak kabul edilebilir mi? Yoksa köle ticaretine mi katıldılar? Afrikalı kadın savaşçılar hakkında tarihin neler söylediğine bakmadan önce, Dahomey Krallığı hakkında bir şeyler öğrenelim.
DAHOMEY KRALLIĞI VE ONUN SAVAŞÇI KADINLARI
Dahomey Krallığı, on yedinci yüzyılın ikinci çeyreğinde Batı Afrika’da ortaya çıkan eski krallıklardan (bugünkü Benin Cumhuriyeti) biridir.
Başlangıçta Alada’nın egemenliği altındayken, 1715’te bağımsızlığını kazandı, daha sonra 1892’de Fransız sömürgesi oldu. 1904’te krallık bir Fransız kolonisi olan Dahomey, Fransız Batı Afrika’nın genel hükümetinin bir parçasıydı.
Dahomey Krallığı, kurulduğu günden bu yana, kadın savaşçı ordusuyla, özellikle Dahomey’in Amazon kadınlarından oluşan ordusuyla ün yaptı. Kralları, komşularına karşı birkaç fetih hareketi başlattı ve krallığın sınırları önemli ölçüde genişletebildi.
Dahomey Krallığı 18. yüzyılda önemli bir güçtü. Büyük bir ordu kuruldu. Başlangıç, 1645’ten 1685’e kadar hüküm süren Dahomey’in üçüncü kralı Hoogbadja ile oldu.
Dövüş ve savaş sanatlarında eğitim almış, daha sonra maceradan ve tehlikeli savaşlardan korkmayan bütün bir orduya dönüşen kadınların bir koruma grubu kurduğu söylenir.
BBC’ye göre Avrupalı sömürgeciler Dahomey Krallığı’ndaki kadın taburuna Yunan mitolojisinde kadın savaşçılar benzetip “Kara Sparta”, Amazon efsanesine benzerliği nedeniyle “Amazon Warriors” veya “Amazons of Dahomey” diyordu.
“Amazon Savaşçıları” Dahomey ordusunun ön saflarında savaştı ve hem komşu kabilelere yaptıkları baskınlar sırasında hem de Avrupa güçlerine karşı mücadeleleri sırasında verdikleri savaşlarda cesaretleriyle ünlüydüler.
DAHOMEY KADIN ORDUSU
İlk başta, genç kızlar (12 ila 15 yaş arası) gönüllü oldu ve kura ile seçildi. Ancak kadın askerlere olan ihtiyaç artınca krallık suç işleyen kadın mahkumlara yöneldi.
19. yüzyılın başlarından itibaren Kral Agaja’nın yerine geçen Kral Gezo, devlete özel bir karakter vermiş ve “Amazon Savaşçıları” onun saltanatı sırasında resmi olarak Dahomey ordusunun saflarına katılmıştır.
Dahomey krallığının Kral Gezo döneminde köle ticaretinin en karanlık tarihine sahip olduğu söylenebilir. Yüzlerce yıl boyunca milyonlarca siyahi Afrikalı evlerinden ve tarlalarından kaçırıldı, eşya gibi Avrupa’ya ve ardından köle olarak satıldıkları Amerika’ya gönderildi.
Köle ticareti krallara büyük miktarda para kazandırdı ve halkını silah, kumaş ve içecek karşılığında Avrupalılara teslim eden Kral Gezo liderliğindeki ülke bütçesinin ana geliriydi.
Ayrıca, 40 yıllık görev süresi boyunca, Kral Gezo her 3 yılda bir vatandaşlar için kayıt kampanyaları yürüttü. Dahomey halkına, ordusuna dahil etmek için bekar kızlarını kendisine sunmalarını emretti. O kızlardan seçilmiş lejyonlar oluşturdu. Onları savaşta mükemmelleşene kadar eğitti ve kas güçleri inanılmazdı.
Kral, kadın ordusunu birkaç alaya böldü, teçhizatı yeniledi ve onlara silah sağladı. Zorunlu askerlik ilkesini koydu, böylece kadın askerlerin sayısı çarpıcı biçimde arttı. Kralın temsilcileri, fiziksel açıdan en uygun kızları seçmek için bir köyden diğerine taşındı. Kızların boyları, güçleri ve zarafetleriyle ayırt edilmeleri ve en önemlisi genç olmaları gerekiyordu.
Gezo orduya büyük önem verdi; özel savaşçı ordusu ve kendisine büyük miktarda para kazandıran köle ticaretinden arınmış bir ekonomi ile gerçek bir krallık oluşturmak için bütçesini artırdı ve orduyu resmileştirdi.
KADINLAR SÖMÜRGECİLİĞE KARŞI
19. yüzyılın ortalarında Dahomey’deki kadın askerlerin sayısı binlerle ifade ediliyordu ve toplam ordunun %30-40’ını temsil ediyordu. Bu ordunun ana stratejisi sürpriz unsuruydu. Kadın dövüşçüler aşırı durumlar dışında savaşa başvurmadılar.
Washington Post, bazı Amazonların erkeklerin kafalarını kavisli bir kılıçla kestiğini yazdı. Diğerleri uzun tırnaklarını kurbanları ölümüne boğmak için kullandı.
Amazonlar ayrıca kızlarına ve torunlarına, anneleri gibi silaha sarılmakla ilgilenseler de ilgilenmeseler de yetişkinliğe erişmeden çok önce kendilerini nasıl savunacaklarını öğrettiler.
Dahomey krallığının kadınları her zaman savaşa hazırdı, ancak tek bir düşman olan sömürgeciliği yenemediler; 1892’de Fransa Dahomey’i işgal ettiğinde Amazonlar neredeyse tamamen yok edildi.
İki yıllık bir savaşın ve on yıllarca süren güç mücadelesinin sonunda tarihçiler bölgede yalnızca 50 kadın Amazon kadınının hayatta kaldığına inanıyor, ancak onların da hepsi 1970’lerde öldü.
Hatıraları, popüler kültürün yanı sıra nesiller boyu aktarılan şarkılar ve savaş hikayeleriyle yaşadı. Amazonların kurgusal versiyonları HBO’nun Lovecraft Country, Marvel’s Black Panther ve bugün Viola Davis’in başrolde olduğu The Woman King’de de yer aldı.
HOLLYWOOD’A KARŞI TARİH
The Woman King ile geri dönen yönetmen Gina Prince Bethwood, çeşitli basın röportajlarında tarihsel tasvirini savundu. Köle ticaretinin anlattığı hikayenin ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı.
IndieWire’a konuşan Bethwood, “Bu konuya dokunmadığımıza dair bir varsayım var, ama yaptık. Twitter’da bir tartışmayı kazanamayacağınızı erken öğrendim. Filmi izledikten sonra tüm bu düşüncelerin kaybolduğunu biliyorum” dedi.
Bethwood’a göre film, Dahomey ve Avrupalı köle tüccarları arasındaki ticari işbirliğinin yanı sıra ana savaşçı karakter Naneska’nın (Viola Davis oynuyor) Kral Gezo’ya (John Boyega oynuyor) ve palmiye yağı ticaretinin kârıyla yetinip köle ticaretini bırakma talebini anlatıyor.
Bu durum, Kral Gezo’nun 19. yüzyılın ortalarında köle ticaretini sona erdirmek için karşı karşıya kaldığı gerçek baskıları yansıtırken yönetmene göre Naneska’nın karakteri “bir grup farklı insanın vücut bulmuş hali” olsa bile, film kralın nihayetinde onun yanında yer aldığını ima ediyor.
Ancak Mental Floss’a göre, “tarihsel gerçekler, Kral Gezo’nun 1807’de ticaretten vazgeçen ve diğer ülkelere de aynı şeyi yapmaları için baskı yapmaya başlayan İngilizleri yatıştırmak için “köle ihracını” yasakladığını gösteriyor.
Ancak tarihçiler, Dahomey’deki köle ticaretinin tamamen ortadan kaldırılmadığını iddia ediyorlar.
ArapPost .
İçerik Timetürk.com’a aittir
