Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dış Ekonomik İlgiler Konseyi (DEİK) Türkiye-ABD İş Kurulu’nca bir restoranda düzenlenen yemekte yaptığı konuşmada, Türkiye ile ABD’nin esaslı bağlara sahip iki dost ülke, müttefik ve stratejik ortak olduğunu belirtti.
İki ülke ortasındaki çok boyutlu iş birliğinin dünyanın pek çok bölgesinde barış ve istikrarın tesisine büyük katkılar sağladığını tabir eden Erdoğan, Ukrayna’dan Balkanlar’a, Orta Doğu’dan Afrika’ya geniş bir coğrafyada, güçten besin güvenliğine pek çok problemde emsal görüşlere sahip olduklarını söyledi.
Erdoğan, mevcut fikir ve çıkar birliğini daha ileri taşımak niyetiyle geçen yıl Roma’da ABD Lideri Joe Biden ile Türkiye-ABD stratejik düzeneğinin teşkiline karar verdiklerini anımsattı.
Nisan ayında hayata geçen düzenekle münasebetleri ortak çıkarlar temelinde geliştirirken meseleleri gerçekçi ve ileriye dönük bakış açısıyla çözme uğraşlarını sürdürdüklerini anlatan Erdoğan, şunları söyledi:
“Dünya iktisadı 2020 yılından bu yana önemli zorluklarla yüzleşiyor. Evvel salgın krizi, akabinde Rusya-Ukrayna savaşı, güç ve besin başta olmak üzere her alandaki tedarik zincirlerinde büyük meşakkatlere yol açtı. Pek çok ülke son 40-50 yılın en yüksek enflasyon oranlarıyla baş etmeye çalışıyor. Türkiye iktisadı büyümede, ihracatta ve istihdamda gösterdiği güçlü performansla tüm bu imtihanların üstesinden gelme konusunda başarılı bir görünüm sergiledi. Global iktisadın tekrar yapılandığı ve öngörülebilirliğin azaldığı bir devirde sağladığımız destekleyici adımlar ve özel bölümün dinamizmi sayesinde ekonomimizin dayanıklılığını ve cazibesini muhafazayı başardık.”
Türkiye İktisat Modeli
Erdoğan, Türkiye’nin geçen yıl yüzde 11’lik bir oranla son 10 yılın en süratli büyümesine imza attığını lisana getirdi.
Bunun G-20 ülkeleri ortasında kaydedilen en yüksek büyüme oranı olduğuna dikkati çeken Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Dünya iktisadı önemli daralmalarla yüzleşirken biz 2022 yılı birinci çeyreğinde yüzde 7,5 ve ikinci çeyreğinde yüzde 7,6 oranında büyüme kaydettik. Salgına karşın beş çeyrektir devam eden istikrarlı büyümemizi bu devirde de sürdürdük. İhracatımız bu ay prestijiyle yıllık bazda 250 milyar doların üzerine çıktı. Ülkemize, 2003-2021 devrinde 240 milyar dolardan fazla direkt milletlerarası yatırım çekmeyi başardık. Yalnızca geçtiğimiz yıl ülkemize 14 milyar dolar pahasında yeni, direkt milletlerarası yatırım geldi. Son 16 yılda Orta ve Doğu Avrupa’da en fazla milletlerarası direkt yatırım alan ikinci ülkeyiz. Tüm bunlar Türk iktisadının gücü ve Türkiye’ye duyulan itimadın en somut işaretleridir. Bu muvaffakiyetlerin elde edilmesinde Türkiye İktisat Modeli’nin çok büyük hissesi vardır.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, iktisat programını yatırım, istihdam, üretim, ihracat, cari fazla yoluyla ülkeyi büyütme üzerine kurarak şuurlu bir tercihte bulunduklarını, salgın periyodu dahil son iki yıldır bu önceliklerinden taviz vermediklerini aktardı.
Ekonomi programını kararlılıkla uygulamayı sürdürdüklerini söyleyen Erdoğan, “Ekonomi ve ticaret Türkiye-ABD münasebetlerindeki ana ögelerden birini teşkil ediyor. Bilhassa son 10 senede özel bölümün de takviyesiyle bağlarımızın ekonomik ve ticari boyutlarında büyük atılımlar gerçekleştirdik.” dedi.
COVID-19 salgını
Koronavirüs kaynaklı kahırlara karşın ikili ticaret hacminin geçen sene rekor seviyeye ulaşarak 28 milyar dolara yaklaştığını lisana getiren Erdoğan, ABD’nin Türkiye’nin 2021’de en fazla ihracat yaptığı ikinci, en fazla ithalat yaptığı dördüncü ülke pozisyonunda bulunduğunu anlattı.
Erdoğan, “Bu yılın 8 ayındaki ticaret hacmimiz geçtiğimiz yılın birebir devrine kıyasla yüzde 30’a yakın artarak 22 milyar dolara ulaştı. Bu ivmenin yanlışsız ve kararlı adımlarla koruma edilmesi halinde ticaret hacmimiz 100 milyar dolar gayesine kısa müddette varacaktır. Bu mevzuda birçok alanda öncü rol oynayan siz değerli müteşebbislerin dayanağına güveniyoruz.” dedi.
Amerika merkezli firmaların Türkiye’deki iş fırsatlarına gösterdiği yakın ilgi ve yatırımlarındaki artışın Türkiye’nin iktisadına duyulan inancın tezahürü olduğunu söz eden Erdoğan, şunları söyledi:
“Amerika’dan Türkiye’ye yönelik direkt yatırımlar 14,1 milyar dolara ulaştı. Türk firmalarının Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yatırımları ise 8,6 milyar dolar düzeyine çıktı. Türkiye ile Amerika ortasında çabucak her bölümde karşılıklı ticaret ve yatırım imkanları bulunuyor. Türkiye, güç güvenliği için güzergah ve kaynak çeşitlendirmesinde de kilit role sahiptir. Güç alanındaki iş birliği potansiyelimiz mevcut milletlerarası konjonktür de göz önüne alındığında bizlere değerli fırsatlar sunuyor. LNG terminalleri dahil doğal gaz altyapımıza yaptığımız yatırımlar sonucunda Amerika en büyük ikinci doğal gaz tedarikçimiz pozisyonuna yükseldi. Biz de Amerikan LNG’sinin dünyadaki en büyük altıncı ithalatçısı olduk. Amerika’dan satın aldığımız gazı, önümüzdeki periyotta daha uygun koşullarla artırmak istiyoruz. Sahip olduğumuz gelişmiş altyapı sayesinde Amerikan LNG’sinin bölge ülkelerine ulaştırılmasında da iş birliği yapmaya hazırız.”
“Türkiye, yenilenebilir güç alanında yeni yatırım fırsatları sunuyor”
Türkiye’nin son devirde gösterdiği büyük atılımla Avrupa’dan da müspet biçimde ayrışmak suretiyle yenilenebilir güç alanında yeni yatırım fırsatları sunduğunu belirten Erdoğan, turizmin bir öteki kıymetli potansiyele sahip dal olduğunu aktardı.
Erdoğan, “Bu yılın daha birinci 7 ayında 500 binden fazla Amerikalı turisti ülkemizde konuk ettik. Bunda elbet Amerika’da 12 destinasyona İstanbul’dan direkt sefer gerçekleştiren Türk Hava Yollarının değerli katkısı bulunuyor. Önümüzdeki devirde bu sayının da artacağına inanıyorum.” diye konuştu.
Potansiyelin tam manasıyla hayata geçirilmesi için hala hükümetler seviyesinde atılması gereken adımlar bulunduğunu lisana getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
“Amerika’nın tek taraflı olarak 2018 yılında uygulamaya koyduğu çelik ve alüminyum bölümündeki ilave gümrük vergileri üzere muhafazacı uygulamalar ticari münasebetlerimizi olumsuz etkilemeye devam ediyor. Bu dallardaki ek vergilerin artık kaldırılması yahut başka birtakım ülkelere tanınan kotanın Türkiye’ye de tahsisi müşterek uğraşlarımıza değerli katkı sağlayacaktır. Savunma sanayi alanındaki iş birliğimizin önüne müttefiklik hukukumuza alışılmamış yapay maniler getirilmektedir. Bu durum ticari bağlantılarımızın yanı sıra tüm NATO coğrafyasının güvenliğini de aksi formda etkilemektedir.
Stratejik bakıştan mahrum salt birtakım lobilerin Amerikalı karar alıcıların üzerinde kurduğu baskı sonucu gelişen bu yanlış ve taraflı tavır esasen Amerikan çıkarlarına da ziyan vermektedir. Bu nedenle bu tek taraflı ve haksız engellemelerin bir an evvel kaldırılması bizler kadar sizlerin de davasıdır. Türkiye bugüne kadar olduğu üzere bundan bu türlü de Amerika ile ekonomik ve ticari alakalarını geliştirme çabasında olmaya devam edecektir. Bu süreçte Türkiye’nin en yakın dostları ortasında gördüğüm siz pahalı iş insanlarının ve iş kurullarının dayanağına güveniyorum. Türkiye’deki ilgili kurum ve kuruluşlarımız ile temsilciliklerimizin kapılarının sizlere her daim açık olduğunu bir defa daha vurgulamak istiyorum.”
