Barış ERKAYA / BORSA ANALİZ
Borsa yatırımcısı açısından baş karıştırıcı günler yaşıyoruz. Temettü yahut büyüme yatırımcıları için değil elbette. Vur-kaçla kar elde etme niyeti olanlar için. Dedikodular türlü. Vadeli Süreçler ve Opsiyon Borsası’nın spor piyasayı da tahteravalliye çevirdiği seanslar temmuz sonundan beri yükselen lakin geçtiğimi birkaç haftada tavan üstüne tavana kilitlenen bankacılık paylarında mantık ile izah edilemeyecek sert yükselişler yaratıp kaldıraçlı short konumları teminat derdine zorladıktan sonra bu kere aksiye dönerek taban üstüne taban çeken birebir paylarla long durumları zorlamaya başladı. Bu imaj elbette borsanın bir oyun alanı değil yatırım yeri olduğu imajı açısından pek de yararlı sonuç veren şeyler değildi. Zira spekülasyon ile manipülasyonun birbirinden ayrıldığı, birinin piyasalar açısından faydalıyken oburunun düzenleyici kurumlar tarafından müdahale edilmesi gereken bir aksiyon biçimi olduğunu herkes biliyordu. Vadeli piyasanın uzun vadeli yatırım yapılan spot piyasayı da bozduğu seansların borsaya yeni yatırımcı çekme açısından da berbat anılar bırakacağı muhakkaktı.
GÖRÜLMEDİK GELİŞMELER
Özellikle bir aracı kurum üzerinde ağırlaşan tenkitlere ismi geçen aracı kurumdan bir internet sitesi üzerinden karşılık geldi ve aracı kurum kendilerinin yalnızca bir yatırımcının süreçlerine aracılık ettiğini, manipülasyonla ilgilerinin olmadığını, kelam konusu müşterinin özel bir müşterileri olmadığını ve 10’dan fazla öteki aracı kurumla da tıpkı süreçleri yaptığını açıkladı.
Dedik ya; değişik günler yaşıyoruz. Bu açıklama bile başlı başına enteresan bir açıklama olarak bugünlerde yaşananları özetleyen bir şey olarak önümüzde duruyor.
Borsanın 1998-2003 periyodunda bir çok ünlü spekülatörünün yahut manipülatörünün cirit attığı bir yer olduğunu, ferdî yatırımcıların finansal okur yazarlığının bugünkünden çok lakin çok daha az olduğunu, ama o devirde bile bu spekülatör yahut manipülatörlerin hangi aracı kurumlardan süreç yaptığını kesin olarak bilmediğimizi ancak yalnızca duyumlara sahip olduğumuzu hatırlıyoruz. Biz borsa-finans gazetecileri için bu bilgilerin birçok yalnızca dedikodudan ibaretti. Ama bugün çokça ismi duyulan bir borsa spekülatörünün isminin açıkça söylem edilebildiği devirleri yaşıyoruz. Bunun art planında SPK’nın kapalı kapılar arkasında yaşanan sıra dışı süreç günlerinin aktörlerini sıkıştırması olabileceği üzere kurumların teminatlı konumlardan duyduğu rahatsızlık da olabilir.
EN SAĞLIKLISI PROFESYONELE BIRAKMAK
Peki piyasanın hali buyken çok da derinlemesine teknik yahut temel borsa bilgisine sahip olmayanlar ne yapmalı?
Bu sorunun karşılığını her fırsat bulduğumuzda uzmanlardan aktararak veriyoruz. İşi profesyonel yatırımcılara teslim edip ardınıza yaslanıp olacakları orta ara takip etmek tahminen biraz daha az bir getiri lakin daha az risk, daha gerilimsiz bir hayat manasına gelebilir. Profesyonel yatırımcılar derken de elbette yatırım fonları yahut BES birikimlerinizi pahalandırmak kelam mevzusuysa BES fonlarından bahsediyoruz.
O halde gelin birlikte son devirde yaşanan hareketlerde hakikat durumlar alarak yatırımcısını koruyan yahut çok kazandırmayı başaran fonlara yakından bakalım.
KALDIRAÇLI FON TEPEYE OTURDU
Yatırım fonlarını incelerken birinci karşımıza çıkan dikkat alımlı performans da aslında sürpriz oldu. Borsa İstanbul’daki hareketin hızlanmaya başladığı 27 Temmuz 2022’den 16 Eylül 2022 Cuma gününe kadar öteki fonlara karşı ezici bir getiri üstünlüğü sağlayan yatırım fonunun kaldıraçlı süreç yapan bir hür şemsiye fonu olduğu görülüyor. Inveo Portföy’ün İstatistiksel Arbitraj Özgür Özel Fonu’nun ortadaki dalgalanmaları da kapsayan getirisi yüzde 472 oldu. Yani 100 liralık bir yatırımı 572 TL’ye çıkardı. Lakin dikkat çeken bir öbür nokta TEFAS bilgilerine nazaran bu fonun yalnızca bir yatırımcısı var. Yani tahsisli bir fon.
ENDEKSİN İKİ KATI KAZANDIRANLAR
Bu fona en çok yaklaşabilen fon Maksat Portföy’ün Pusula Pay Senedi Özgür Fonu. Yüzde 119 getiri sağlayan bu fonu, yüzde 97 getiriyle Deniz Portföy’ün CC Pay Senedi Hür Özel Fonu izledi. Azimut Portföy’ün Pay Senedi Hür Özel Fonu yüzde 85.5, Azimut Portföy Res Özgür Özel Fonu yüzde 82, Tera Portföy Birinci Özgür Fonu yüzde 81, Maksat Portföy Mavi Pay Senedi Hür Fonu yüzde 80 getiri sağladı. Bu fonlar, yalnızca 1.5 ay içerisinde BIST-100’ün yaklaşık iki katı kadar getiri sağlayan fonlar.
Fakat elbette bu fonların bir birden fazla pay senedi ağır fonlar olduğu için birebir vakitte daha yüksek risk profiline dahil yatırımcı kitlesine hitap ediyor. Ayrıyeten bu fonları bir kısmı aslında halka açık da değil ve aşikâr bir yatırımcı kitlesine tahsisli olarak satılmış, yani yeni yatırımcı kabulü olmayan fonlar.
HEM YÜKSELİŞTE HEM DÜŞÜŞTE KAZANDIRANLAR
Şimdi de biraz daha muhafazacı bir tahlil yapalım. Örneğin Borsa İstanbul’un süratli yükseldiği, hatta son günlerine yanlışsız yükselişin daha da sertleştiği 27 Temmuz- 12 Eylül 2022’de en çok kazandıran, ama hakikat stratejiyle borsanın sert bir düşüş gösterdiği 12-16 Eylül 2022 devrinde de yatırımcısına getiri sağlamayı başarmış olan fonlar hangileri?
İki periyodu birlikte incelediğimizde, borsa hem yükselirken hem de düşerken kazandıran, bileşik getiri olarak da en çok getiri sağlayan fonlarda tepede Azimut Portföy Res Özgür Özel Fon yer alıyor. Borsa yükselirken yüzde 82 kazandıran bu fon, borsanın düştüğü devirde de nominal olarak kaybettirmemeyi başardı.
Bu fonu Inveo Portföy’ün Everest Hür Fonu izliyor. Borsa yükselirken yüzde 55 civarı getiri sağlayan bu fon, borsa düşerken de yüzde 6 getiri sağlamayı başardı. Bu fonları, borsa yükselirken yüzde 58 kazandırıp, borsa düşerken yüzde 1 kazandıran A1 Portföy Birinci Özgür Fon, borsa yükselirken yüzde 42, borsa düşerken yüzde 7 kazandıran Marmara Capital Pay Senedi Özgür Fon izledi. Listede yer alan öteki fonlar sırasıyla Marmara Capital Pay Senedi (TL) Fonu, Küresel Menkul Ada Özgür Fon, Küresel Menkul Boğaziçi Özgür Fonu, Tacirler Portföy KG Özgür Özel Fon, Küresel Menkul Irmak Özgür Fon oldu. Öteki fonlara ait bilgileri tablolarımızdan izleyebilirsiniz.
HİSSE BAZLI BES FONLARI KAZANDIRDI
Aslında borsada yaşanan bu dalgalanmalar tahminen unutuyoruz fakat insanların ferdî emeklilik geleceklerini de etkiliyor. Elbette uzun vadede eninde sonunda her vakit sabreden kazanır ancak yılda 6 kere portföy değiştirme hakkı olan ve bu hakkını kullanmak isteyen bir yatırımcının borsada yaşanan bu mantıksızı dalgalanmaları görünce en azından bu haklarından birini kullanırken başının çok karışacağı kesinlikle. Bu nedenle BES fonların performanslarını da tıpkı devirde araştırdık. En çok getiriyi sağlayan fon son 1.5 ayda Anadolu Hayat Emeklilik’in İş Bankası İştirak Endeksi Emeklilik Yatırım Fonu oldu. Elbette bunda İş Bankası C paylarının sonradan biraz düşse de süratli yükselişinin tesiri var. İkinci sırada Cigna Sıhhat ve Emeklilik’in Birinci Pay Senedi Fonu, üçüncü sırada ise Anadolu Hayat Emeklilik’in Pay Seneid Küme Emeklilik Fonu yer aldı. BIST-100 endeksinden daha fazla getiri sağlayabilen emeklilik fonu sayısı ise yalnızca 12 oldu.
