Yasal tahsilat yolu olan haciz işlemi birçok kişinin merak ettiği konular arasında yer alıyor. Zamanında ödenmeyen borçlar sonrasında yapılan haciz işlemi nedir, nasıl yapılır? Haciz edilen, edilemeyen mallar nelerdir? Tüm detaylar haberimizde.
Haciz işlemi, bir borçlunun, ödenemeyen borçlarına istinaden alacaklı tarafından icra daireleri aracılı ile başlatmış olduğu icra takibi neticesinde, sahip olduğu mal varlıklarına el konulmasıdır. Haczedilen mallar icra dairesi tarafından açık arttırma usulü ile satışa sunulur ve elde edilen gelir ile borç kapatılır.
Haciz nedeniyle bankalardaki paraya bloke koyulduğu da sıkça duyuluyor. Kişinin parası ve malvarlığı yoksa eve haciz geliyor. Hacizden önce eve tebligat gönderiliyor. Tebligat eve ulaştıktan sonra itiraz edilmez veya borç ödenmezse, haciz işlemi başlatılıyor. Ancak borç ne kadar olursa olsun evdeki eşyaların hacziyle ilgili bir sınır var.
Zamanında ödenmeyen borçlar nedeniyle bankalar başta olmak üzere birçok kurum, haciz işlemi başlatabiliyor. Haciz eve de geliyor. Ama ev tamamen boşaltılamıyor, lüzumlu eşyalar haczedilemiyor. Eskiden kişilerin tüm eşyaları alınır ve kişiler zor dönemler yaşarlardı. Son çıkan yasa; para ve kıymetli eşya dışında kişinin hayatını sürdürmesi için gerekli olan ev eşyalarının (buzdolabı, televizyon gibi) ve aynı evde yaşayan diğer kişilerin kullandığı eşyaların haczini engelliyor. Ancak bunlardan 2’şer tane varsa, icra memuru birini haczedebiliyor.
Hacze veya haciz tutarına itiraz hakkınız var. İcra tebligatının adrese yapılır eğer evde bulunmuyorsanız kişinin bulunduğu yerdeki muhtara bırakılır. İlamsız icra takibi için 7 gün içinde icra dairelerine, senet verilmişse bu nedenle gelen icraya da 5 gün içinde İcra Mahkemesi’ne itiraz edilebiliyor. İtiraz için süre tebligatla başlar. Süre geçtiyse yine de menfi tespit davası (borçlu olunmadığıyla ilgili dava) açılıp, işlem icra dairesinde durdurulabilir.
İcra takibi başlatılmış olan bir borç ödenmez ise bu durumda icra dairesi tarafından haciz işlemleri başlatılır. Ancak alacaklıya verilen hac iz hakkı, borçlunun tüm mal varlığının haciz edilebileceği anlamına gelmemektedir. Borçlunun temel yaşantısını minimumda olsa bile devam ettirebileceği şartları sağlayan unsurlar haczedilemez.
Devlet tarafından devredilmesi yasaklanmış hak ve varlıklar haczedilemez. Örneğin; Anne babanın, çocuğun malları üzerindeki kullanma hakkı, Aileye ait konut (konut değeri eğer ailenin daha uygun fiyata yaşayabileceği bir ev var ve onun değerinden fazla ise haczedilebilir ve ardaki fark aileye geri verilir), yaşlılık aylığı, yetim maaşı.. vb.
Evin geçimini sürdürmek için gerekli olan çamaşır makinesi, buzdolabı, bulaşık makinesi, küçük mutfak aletleri, mutfak malzemeleri (beyaz eşya birden fazla var ise fazla olan kısmı haczedilebilir)
Borçlunun elbiseleri, iş kıyafetleri, yatak takımları,
Borçlu kişinin mesleğini yapması için gerekli alet, kıyafet, ekipmanlar, (Borçlu nakliyeci ise taksi, minibüs, kamyonet gibi araçlar mesleğin devamı için zaruri ihtiyaç görülmediğinden haczedilebilir)
Borçlu çiftçi ise, kendisi ve ailesinin geçimini sağlayan arazi, hayvanlar, iş makineler, ziraat aletleri.
Ailenin geçimini sağlayan hayvan, yem ve barınaklar,
Borçlunun yiyecek ve yakacakları, çiftçi ise tohumu,
Askeriye ve Zabıtadan malulen emekli olanların maaşları,
SGK emekli aylıkları,
Doğum yardımı ödeneği ve ölüm yardımı ödeneği,
İşsizlik maaşı,
Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından verilen burs, kredi ve yardımlar,
Bireysel emeklilik sistemindeki birikimler,
Lüks şeklinde de tanımlanabilen bu tarz varlıklar haczedilebilir. Örneğin, araba, ev (kısmi olarak), arazi, televizyon, Mp3 seti, saat, tablo, sanat eserleri, telif hakları, takı vb.
Herhangi bir borcun alacaklının tahsil edeceği zamanda ödememesi ve adli işlem başlatılmasına rağmen borç ödenmezse cebr i icra adı altında borcun tahsili mallara el konularak gerçekleştirilir. Yani durumları geniş kapsamlı ele almaktansa ödenmeyen her bir borç karşısında icra işlemi başlatılmaktadır. Bazı durumlar da hapis cezası bile borçlular için mümkün. Hapis cezası da şu şekilde gerçekleşiyor. İcra memurlarıyla anlaşmaya varıp bir sözleşme ile borcunu ödemeyi kabul edip fakat sonrasın da cayıp ödemeyi yapmayan kimseler 90 gün hapis cezasına çarptırılıyor.
İcra işleminiz kesinleştiğinde kanunlara göre yasal olan mallarınız belirlenir. Gelen memurlar ödeme durumunuzu sorar, ödeyemeyeğiniz kesinleşirse mallar teslim alınır. İki durumda daha haciz düşebilir. Belirlenen taşınır malın satışı 1 yıl içerisinde talep olunmadı ise. Ve haciz olan taşınmaz malların satışı 2 sene içinde talep edilmediyse haciz kendiliğinden durur. Aynı zamanda ödeme yapmanızın sebebi kanunun belirlediği durumlarsa belgeleyerek bir süreliğine hacizi durdurabilirsiniz.
Krediniz veya kredi kartı borcunuz yasal takibe düşüp icralık olduğu takdirde, ilk önce üzerinize kayıtlı ev, arsa, tarla gibi taşınmazlara veya araçlara haciz konur. Eğer ücretli çalışansanız maaşınızın 1/4′üne de haciz gelir. Burada kimi bankalar doğrudan maaş hesabına bloke koyma yöntemini tercih etse de normal olan işvereninize haciz yazısını gönderip, hacze konu tutarın maaşınızdan kesilip ilgili icra dosyasına yatırılmasıdır. Dolayısıyla maaş hesabına bloke konulamaz. Eğer emekliyseniz ve muvafaktname imzalamamışsanız yani rızanız yoksa maaşınıza hiç bir surette haciz uygulanamaz. Her ne kadar çeşitli kaynaklarda eve haciz korkusunun bittiğine ilişkin haberler yer alsa da maalesef borcunuzdan dolayı hala evinize haciz gelme riski var. Lakin endişelenecek bir şey yok. Eve icra artık genel olarak korkutma amaçlı kullanılıyor.
