Eray ŞEN / ADANA
Adana Tabip Odası (ATB) Lideri Dr. Selahattin Menteş, ülke genelinden geçen yıl bin 405 tabibin yurt dışına gittiğini, bu yılın birinci 7 ayında sayının bin 500’ü geçtiğini, yıl sonuna kadar 2 bini bulmasının beklendiğini açıkladı. ‘Doktor göçünün’ para ile ilgili nedenlerden kaynaklanmadığını vurgulayan Dr. Menteş, ‘dışlanmışlık’, sıhhatte şiddet ortamı ve ağır çalışma şartlarının öne çıktığını belirtti.
DÜNYA Adana ofisini ziyaret ederek Bölge Temsilcisi Selçuk Altun ile görüşen Dr. Menteş, sıhhatte mahallî, ulusal ve global gelişmeleri kıymetlendirdi. Tabiplerin son 20 yılda ekonomik ve özlük haklar manasında geriye düştüğünü söz eden Dr. Menteş, “Son yapılan düzenleme ekonomik olarak bir katkı sağladı lakin bu durum maaşlara yansımıyor, ek ödeme ve sabit ödeme formunda maaş dışı olarak yansıyor. Emekli olduğunuzda, emeklilik priminize ya da emekli maaşınıza yansıyan bir para değil.” dedi.
Dünya genelinde hala 2,8 milyon hekim açığı olduğuna dikkat çeken Menteş, “Bir hekim yetiştirebilmenin Türkiye’de kamuya bedeli yaklaşık olarak 100-150 bin dolar ve buna ailenin harcadığı kaynak dahil değil. Devlet bu kadar kaynak harcıyor ve yetiştirdiği tabip daha size hizmet vermeden yurt dışına çıkıyor.” tabirini kullandı.
“Giden tabip sayısı bir buçuk yılda 3 bini buldu”
Son yıllarda yurt dışına giden hekim sayısında büyük artış olduğuna dikkat çeken Menteş, şu bilgileri verdi: “Diğer ülkelere giden doktorlardan tabip odası liderinin ıslak imzasıyla verilen bir doküman isteniyor. Biz bu evrakta bu kişinin tıp fakültesi mezunu bir doktor olduğunu, bu mesleği icra edebilecek yetenekte olduğunu ve burada bir disiplin cürmü işlemediğini belirtiyoruz fakat bunu araştırdıktan sonra veriyoruz. Bu evraktan ötürü giden tabip sayılarını net olarak biliyoruz. 2021 yılında bin 405 tabip gitmiş ki bu sayı bir yılda mezun edilen tabip sayısının üçte birine yakın. 2022’de ise birinci 7 ayda geçen yılki sayılar geçildi, şu anda bin 500’lerde ve yılın sonuna kadar 2 bini aşacağını düşünüyoruz.”
“Değer göreceğim bir ülkede yaşamak istiyorum”
Adana Tabip Odası Lideri olarak, yurt dışına gidiş için gerekli imzayı attığı belgeyi isteyen her hekimi arayarak konuştuğunu aktaran Dr. Menteş, şöyle devam etti: “Niçin gidiyorsunuz, bu ülkede hizmet etmek için ya da birlikte uğraş etmek için ne yapabiliriz diye soruyorum. Bugüne kadar bir kişi bile ‘ekonomik sıkıntılarımdan gidiyorum’ demedi. İşini berbatı bu. Evet bizim ekonomik ve özlük haklarımız yeterli değil ama hiç kimse bundan kaynaklı gidiyorum demiyor. ‘Bu ülkede gelecek kalmadı, mesleğime rastgele bir hürmet yok, mobing almış başını gitmiş, iş yükü vahim, bunun için daha kıymet göreceğim bir bölgeye, daha demokratik bir ülkede yaşamaya gidiyorum’ diyerek gidiyorlar ve herkes de ağlayarak gidiyor. Geçen yıl ‘gidiyorlarmış, kusura bakmayın, giderlerse gitsinler’ cümlesinden sonra gidiş sayısı arttı. O noktadan sonra artık, çok kıymetli ameliyatları yapan, az bulunan tabipler de üniversitelerden hocalar da gitmeye başladı. Artık Tıp Fakültesi öğrencileri okula merhaba dedikleri gün Almanca kursuna başlıyor, 10 öğrenciden 7’si bunu yapıyor. Devlet olarak hekimlerinize, sıhhat işçilerine sahip çıkmazsanız, onları daima aşağılarsanız geleceği nokta bu.”
Amerikalı, çocuğunun doktor olmasını istemiyor
Avrupa ve Amerika üzere ülkelerde hekimlik mesleğinden uzaklaşıldığını belirten Dr. Menteş, dünyadaki durum hakkında şu değerlendirmeyi yaptı: “Bir Amerikalı kendi çocuğunun doktor olmasını istemiyor. Zira karşılaşacağı sıkıntılar çok fazla ve sıkıntı hayat koşulları onu bekliyor. Amerika’da ‘tıbbi malpraktis’e (doktor kusuru nedeniyle hastanın ziyan görmesi) neden olacak bayan doğum, kalp cerrahisi, girişimsel beyin cerrahisi üzere alanlarda, oranın vatandaşlarının uzaklaştığı, daha çok Türkiye, Hindistan, Meksika üzere bölgelerden gelen göçmenlerin çocuklarının bu mesleğe yöneldiği görülüyor. Buradan baktığınızda dünyada bir tabip açığı var ve dünya nüfusu da yaşlanıyor. Sıhhat tesislerine ve doktorlara muhtaçlık önümüzdeki 10-20 yılda daha fazla artacak. Bu gereksinim nasıl giderilir, ya siz yetiştireceksiniz ya da Avrupa’nın Amerika’nın yaptığı üzere âlâ şartlar sunarak, tabipleri kendinize çekeceksiniz, bunu yaparken bir de seçeceksiniz, artık Avrupa’nın yaptığı tam da bu.”
Adana’nın sıhhat turizmi potansiyeli yüksek
Adana’nın sıhhat turizmine çok uygun olduğunu söz eden Dr. Menteş, “Çünkü transit gelebilme imkanı var. Ortadoğu’dan ulaşım çok kolay. Havaalanınızı daha faal kullanabilmeniz halinde Ortadoğu’dan, Türki devletlerden ya da Rusya’dan ve Avrupa’dan çok rahat hasta alabilirsiniz. Adana sıhhat turizmi manasında dayanılmaz bir fırsattır; hem iklimi, hem coğrafyası ve pozisyonu manasında fırsat sunuyor. Yetişmiş elemanı da var, üniversitesi de var. Bütün bunlar var ancak sıhhat tesislerimiz, işletme anlayışımız ve organizasyonumuzun geliştirilmesi gerekiyor. Önümüzdeki devirde bir devlet ve özel siyaseti olarak, paydaşlarla oturup, sıhhat turizminin önemli bir formda ders manasında çalışılması gereken bir vilayet Adana. Siz doktorunuzu diğer yere göndermektense, hastayı ayağınıza çağırıyor, burada hizmet ediyorsunuz ve burada ürettiğiniz artı kıymetten de verginizi ödüyorsunuz. Fakat hekiminiz oraya gittiğinde, siz hem yetiştirdiğiniz beşerde büyük bir kayıp yaşıyorsunuz, hem de bundan sonraki hizmetlerinden yoksun kalıyorsunuz.” dedi.
