İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, Almanya, Fransa ve İngiltere’nin ortak bildiriyle İran’ın Memleketler arası Atom Gücü Ajansı ile ilgili duruşunu eleştirmesi ve kelam konusu duruşun müzakereleri tehlikeye attığını öne sürmesine reaksiyon gösterdi.
İran Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran Kenani, ortak bildirinin yapan olmadığını ve “üç Avrupa ülkesinin yaptırımları kaldırmaya yönelik müzakerelerle ilgili yeterli niyetine aykırı” olduğunu belirtti.
Müzakerelerin sonuca ulaşması için müzakere eden taraflar ile müzakerelerin koordinatörü ortasında diplomatik etkileşimlerin ve bildiri alışverişinin devam ettiğini bildiren Kenani, müzakerelerin birçok basamakta ilerlediğini, bunun, İran’ın uygun niyetinin, teşebbüslerinin ve fikirlerinin bir sonucu olduğunu savundu.
Avrupalı tarafları, müzakere sürecine başından beri karşı çıkan ve artık tüm güçleriyle İran’ı yenmeye çalışan üçüncü tarafların tesiri konusunda dikkatli olmaya çağıran Kenani, yaptıkları ortak açıklama nedeniyle üç Avrupa ülkesini İsrail çizgisine uymakla suçladı.
Kenani, bu ülkelerin, nükleer muahedeyi yine canlandırma müzakerelerinin başarısız olması durumunda sorumlu tutulacaklarını söz etti.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Almanya, Fransa ve İngiltere’ye, “kalan birkaç uyuşmazlığın sona erdirilmesine yönelik tahlil sağlamak için diplomatik süreci yok etme noktasına gelmek yerine daha faal rol oynama” tavsiyesinde bulundu.
Konunun siyasallaştırılmasından ve İran’a karşı temelsiz suçlamalardan kaçınılması gerektiğini vurgulayan Kenani, Avrupa ülkelerinin bir yandan yüzlerce nükleer başlığı olan ve milletlerarası sistemlerin hiçbirine bağlı kalmayan bir rejime (İsrail) tam takviye verirken öte yandan İran’ın en kapsamlı kontrollere tabi tutulan büsbütün barışçıl nükleer programına karşı çıkmasının üzücü olduğunu belirtti.
Kenani, İran’ın muahedeyi sonuçlandırmak için hala istekli ve hazır olduğunu, gerekli iradenin olması ve dış baskılardan kaçınılması durumunda süratli bir halde muahedeye varılabileceğine inandığını kaydetti.
Ne olmuştu?
Fransa, Almanya ve İngiltere, yayınladıkları ortak bildiride, nükleer mutabakatın öbür üyeleri ve ABD ile birlikte Nisan 2021’den bu yana İran ile muahedeyi tekrar canlandırmak ve uygulamak için müzakere ettiklerini belirtmişti.
Ağustos ayının başlarında Kapsamlı Ortak Hareket Planı (KOEP) Koordinatörü, Avrupa Birliği Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in İran’a KOEP yükümlülüklerine geri dönmesine müsaade verecek ve tıpkı vakitte ABD’nin mutabakata dönmesi için yer sağlayacak en son metni sunduğu bildirilmişti.
Bildiride, müzakereye sunulan son metinde koordinatörün, sonlarını zorlayan değişiklikler de yaptığı belirtilerek, “Ne yazık ki İran bu kritik diplomatik fırsatı kullanmamayı tercih etti. Bunun yerine, nükleer programını kabul edilebilir sivil münasebetlerin hudutlarının ötesine taşımaya devam etti.” sözleri kullanılmıştı.
Bildiride, İran’ın pozisyonunun yasal olarak bağlayıcı yükümlülükleriyle çeliştiği ve KOEP’i tekrar canlandırma mümkünlüğünü tehlikeye attığı kaydedilmişti.
