Eylülde İstanbul merkezli Osmanlı arşivlerinden dijital ortamdaki 1 milyonu aşkın dokümanla zenginleşen Arnavutluk Arşivler Genel Müdürlüğü (DPA) arşivindeki evraklar, Arnavutların Osmanlı Devleti boyunca siyasi ve toplumsal faaliyetlerini kapsıyor.
Osmanlı arşivlerinden 2015 ve 2020’de de Arnavutluk’a farklı mevzulara ait 5 bin ve 350 bin sayfalık doküman bağışlandı.
DPA Genel Müdürü Ardit Bido, Türk arşiv kurumlarıyla işbirliğinin eksiksiz olduğunu belirterek, Türkiye’nin gerek bağışlanan dokümanlar gerekse de yönettiği kurumun çalışmalarına takviyesini takdir ettiklerini söyledi.
“Daha geniş Balkan topraklarına ilişkin dokümanlar kelam konusu”
Arnavutluk ile Arnavutların Osmanlı periyoduna ilişkin dokümanlarının İstanbul’daki arşivde korunduğunu anlatan Bido, bu manada mümkün olduğu kadar çok işbirliğinin Arnavutluk arşivinin direkt çıkarına bulunduğunu lisana getirdi.
Bido, eylülde dijital ortamda tanıtılan dokümanlarla ilgili, “Bunlar, iki yıl evvel 350 bin dokümanın ikinci kısmı olarak gelenlerdi. İkili işbirliği muahedesi kapsamında yalnızca 4 vilayetteki Arnavutluk ve Arnavutlar hakkındaki tarihi dokümanlar değil, tıpkı vakitte daha geniş Balkan topraklarına ilişkin evraklar kelam konusu.” diye konuştu.
AA’nın haberine nazaran Bido, mutabakatın, Arnavutluk arşivindeki Osmanlı evraklarının, Osmanlı arşivindeki Arnavutluk ve Arnavutlarla ilgili dokümanlarla dijital ortamdaki değiş tokuşunu kapsadığını kaydetti.
“Osmanlı periyodu Arnavutluk’u hakkında 2 milyon 100 bin doküman bulunmakta”
Bağışlanan evrakların ehemmiyetine işaret eden Bido, bu sayede araştırmacıların İstanbul’a kadar gitmelerine gerek kalmadığını, ulusal tarihe ait araştırmalarını DPA’nın çalışma salonlarında yapabileceklerini söyledi.
Bido, arşivlerindeki Osmanlı periyoduna ilişkin evraklarla ilgili bilgi vererek, Arnavutluk’ta 750 bin orjinal Osmanlı devri evrakının dijital ortamda bulunduğunu ve bunlara araştırmacıların çarçabuk ulaşabileceğini anlattı. Bido, “Şimdi bu öbürleri de hesaba katıldığında Osmanlı devri Arnavutluk’u hakkında 2 milyon 100 bin doküman bulunmaktadır.” dedi.
“Belgelerin taranması imkanının yanı sıra geri kalanını fiyatsız alma fırsatımız oldu”
İşbirliği muahedesinin Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı Başkanlığının (TİKA) yardımıyla yapıldığını ve birinci kısım dokümanların dijitalleştirildiğini tabir eden Bido, şunları kaydetti:
“Masrafları TİKA tarafından karşılanan dokümanların taranması imkanının yanı sıra geri kalanını fiyatsız alma fırsatımız oldu. Bu, o devir çok kıymetli bir şeydi ve yardımın gelmesiyle Arşivler Genel Müdürlüğüne nefes aldırdı.”
Farklı işbirlikleri için Türkiye’deki yetkililerle görüşmelerde bulunduklarını belirten Bido, Türk arşivlerindeki Arnavutluk ve Arnavutlar hakkındaki kadastro arşivi ile Ankara’da İçişleri Bakanlığının arşivlerinde bulunan 1905 nüfus sayımına ait başka iki arşiv fonunu da almayı umduklarını lisana getirdi.
En eski eser, 14’üncü yahut 15’inci yüzyıla ilişkin Kur’an-ı Kerim
Alınan bilgiye nazaran temin edilen evraklar, Arnavutların Osmanlı Devleti genelindeki siyasi ve toplumsal faaliyetlerini kapsıyor.
Bunların ortasında çeşitli şahsiyetlerin kararları ve nişanları, farklı kentlerde Arnavutça eğitim verildiğine dair ispatlar, Arnavut nüfuslu kentlerdeki yöneticilere ait bilgiler ve bölgede dini hayattaki gelişmelere ait evraklar bulunuyor.
Arnavutluk Arşivler Genel Müdürlüğünün araştırmacıları ve tarihçilerine nazaran arşivdeki en eski Osmanlı Periyodu evrakı 1431 yılına ilişkin Arnavut Sancağı sicili iken (Suret-i Defter-i Sancak-i Arvanidi) en eski eser ise 14’üncü yahut 15’inci yüzyıla ilişkin Kur’an-ı Kerim olarak öne çıkıyor.
İçerik ensohaber.com‘dan alınmıştır
