Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM), bu yıl 210 koşu tayının satışından 31 milyon 334 bin lira gelir elde ederken, 52 seçkin koşu tayı satışından da 20 milyon liranın üzerinde gelir bekliyor.
TİGEM’den edindiği bilgilere nazaran, Türkiye’de safkan Arap atı yetiştiriciliği büyük oranda devlet haralarında yapılıyor.
Osmanlı’nın kuruluşundan bu yana atçılık faaliyetleri devam ederken, bugün TİGEM bünyesindeki Eskişehir’deki Anadolu Tarım İşletmesi Müdürlüğünde (TİM), Bursa’daki Karacabey TİM’de ve Malatya’daki Sultansuyu TİM’de safkan Arap atları yetiştiriliyor.
Temmuz ayında kelam konusu 3 işletmede toplam 210 koşu tayı satışından 31 milyon 334 bin lira gelir elde edildi. Tayların satış ortalaması 149 bin 210 lira oldu.
Karacabey TİM yetiştirmesi seçkin taylar 27 Eylül, Sultansuyu yetiştirmesi olanlar 11 Ekim, Anadolu yetiştirmesi olanlar ise 25 Ekim’de İstanbul Veliefendi Hipodromu’nda düzenlenecek müzayedede satışa sunulacak.
Bu işletmelerce satışa çıkartılacak 52 taydan toplam 20 milyon liranın üzerinde gelir elde edilmesi bekleniyor.
Elit taylar ortasında kardeşi yüksek yarış performansı ve küme kazanma başarısı göstermiş olanları bulunması sebebiyle bunların satışından yüksek getiri sağlanacağı öngörülüyor.
Yüksek fiyata satılması beklenen taylar ortasında Attargah, Akatahan, Sürgün Kral, Efsaneat, Atabeyli ve Eraykan da bulunuyor.
“Dünyada en fazla Arap atına sahip ülke Türkiye”
TİGEM Genel Müdürü Hasan Gezginç, AA muhabirine, safkan Arap atlarının, birçok ülkede zarafet ve beden hoşluğu münasebetiyle sırf şov atı olarak, kimilerinde ise şov ve koşu gayeli olarak yetiştirildiğini anlattı.
TİGEM’in ise bu atları yarış gayeli yetiştirdiğini belirten Gezginç, şu bilgileri paylaştı:
“At yetiştiriciliğinin yapıldığı 3 işletmede yıllık ortalama 360 tay dünyaya gelmektedir. Dünyada yaklaşık 18 bin damızlık Arap atı bulunmaktadır. Bu atlardan yaklaşık 4 bin 200’ü Türkiye’de olup, TİGEM’in sahip olduğu at varlığı 1400 baştır. Arap atı yetiştiriciliği konusunda dünyada en fazla Arap atına sahip ülke Türkiye’dir. Türkiye’de en kıymetli yetiştirici ise TİGEM’dir. Türkiye’de at ıslahının temeli Arap atı üzerine kurulmuş, yetiştiriciliği devlet tarafından ehemmiyetle ele alınmış bulunmaktadır.”
Gezginç, Cumhuriyetin ilanının akabinde Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla safkan Arap atı yetiştiriciliği konusunda kurul kurulduğunu tabir ederek, komitenin, Lübnan, Suriye ve Irak’a gidip, bu bölgelerden 1932’de 22 baş ve 1936’da ise 119 baş olmak üzere, seçilen belirli familyalardan safkan Arap atı satın aldığını lisana getirdi.
“Yetiştiricilik primi olarak yaklaşık 80 milyon gelir devlete kazandırılıyor”
Türkiye’ye getirtilen bu atlarla ülkede Arap atçılığının dirilişinin tekrar sağlandığını vurgulayan Gezginç, şunları kaydetti:
“2017’de yapılan araştırmaya nazaran Türk Soy Kütüğü’ne kayıtlı safkan İngiliz ve Arap atı olmak üzere 42 bin at ile kesimin iktisada yılda 2,3 milyar lira, kamu bütçesine de yıllık 1,2 milyar lira katkı sağladığı belirlendi. Raporda 1 atın dolaylı ve çarpan tesirleriyle birlikte 3 şahsa istihdam yarattığı, 11 kişinin ise geçimini sağladığı belirlendi. Kesimin şu an 65 bini yarış atçılığında olmak üzere toplam 84 bin bireye istihdam, 300 bin şahsa geçim kaynağı yarattığı ortaya çıktı. Belirtilen sayılar 2017 bilgileri olup 2022’de bu sayının yaklaşık 5 kat artarak 10 milyar liranın üzerine çıktığı düşünülmektedir. TİGEM at yetiştiriciliğinde 180 bireye istihdam yaratarak yaklaşık 500 kişinin geçimini sağlamakta, yetiştirilen taylardan elde edilen satış ve yetiştiricilik primi olarak yaklaşık 80 milyon gelir devlete kazandırılmaktadır. Ayrıyeten satılan taylar, yüksek yarış performansı göstererek yeni at sahiplerinin kesime girmesine, dolaylı olarak kesimin büyümesine ve Türkiye iktisadına katkı sağlamaktadır.”